Geld dat met goedkeuring van de Europese Centrale Bank in het Griekse bankensysteem wordt gepompt, nemen Grieken vrijwel meteen op via de pinautomaat. Grote vraag: beperken Griekse banken de toegang tot pinautomaten, als er maandagavond geen zicht is op een akkoord tussen Griekenland en zijn schuldeisers?
Terwijl Europese regeringsleiders maandagavond bijeenkomen om op het laatste moment een doorbraak te forceren in de impasse tussen Griekenland en zijn schuldeisers, zitten Griekse banken met een nijpend probleem.
De bezorgdheid in Griekenland over het uitblijven van een akkoord neemt toe en dat uit zich in verhoogde opnames van contant geld.
Zakenkrant The Wall Street Journal vernam van Griekse functionarissen, op anonieme basis, dat de dagelijkse geldopnames bij Griekse banken in de afgelopen dagen fors zijn gestegen tot naar schatting 1 miljard euro op donderdag 18 juni. Onderstaande grafiek toont de trend.
De uitstroom van spaargeld bij Griekse banken wordt opgevangen doordat de Griekse centrale bank noodsteun verleend aan Griekse banken.
Die steun komt officieel voor rekening van de Griekse centrale bank, maar moet wel worden goedgekeurd door de Europese Centrale Bank (ECB). In laatste instantie is het namelijk zo dat als Griekenland wanbetaler wordt en uit het eurosysteem valt, de rekening van de noodsteun wel degelijk bij de ECB komt, en daarmee bij de Europese belastingbetaler.
Griekse banken onder druk
Afgelopen woensdag vergrootte de ECB het maximale steunbedrag met 1,1 miljard euro en vrijdag is dat nog eens met 1,8 miljard euro vergroot, aldus ingewijden tegenover persbureau Reuters. In totaal zou de bancaire noodsteun daarmee op 85,9 miljard euro komen.
Op basis van het huidige tempo van de uitstroom moeten Griekse banken pakweg elke twee dagen aankloppen bij de ECB. Grote vraag is hoelang de centrale bank dit kan volhouden.
Als het noodloket voor Griekse banken wordt gesloten, kan dat tot een bankencrisis leiden met ernstige gevolgen voor de Griekse economie. Het openhouden van het noodloket voor banken hangt echter nauw samen met het zicht op een oplossing voor de Griekse staat.
Griekse banken staan er op zich niet beroerd voor, maar hebben wel veel belegd in Grieks staatspapier. Als Griekse staatsleningen vanwege wanbetaling door de staat fors in waarde dalen, kunnen Griekse banken moeilijk nog langer ondersteund worden door de ECB.
Politieke beslissing
ECB-president Mario Draghi heeft echter herhaaldelijk gezegd dat de beslissing over nieuwe leningen voor Griekenland in ruil voor hervormingen en bezuinigingen een politieke is. De ECB wil dus niet als eerste de stekker uit het banksysteem trekken.
Hamvraag is wat er maandagavond gebeurt als de Griekse premier Alexis Tsipras bijeenkomt met de overige Europese leiders.
Het uitblijven van een akkoord-op-het-nippertje zou de opname van cashgeld bij Griekse banken dramatisch kunnen versnellen. Het is aan de Griekse overheid om op dat moment iets te doen in de vorm van tijdelijke beperking van geldopnames. Gebeurt dat niet dan komt de ECB in een extreem lastig parket terecht: zonder uitzicht op een politieke oplossing voor de Griekse crisis is elke miljard extra die naar Griekse banken gaat in potentie een verliespost voor de Europese belastingbetaler.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl